Son zamanlarda kiracı ile ev sahibi arasındaki ilişkide en çok merak edilen sorular arasında ‘Satışa çıkarılan evi kiracı göstermek zorunda mı?, ‘kiracı evi göstermiyorsa ne yapmalı?’, ‘ev sahibi içinde kiracı varken evin fotoğraflarını çekebilir mi?’, ‘kiracının evi göstermemesi tahliye sebebi mi?’ gibi sorular da yer alıyor. Herkesin merak ettiği satışa çıkarılan evde kiracının hakları konuları için ayrıntılı bir dosya hazırladık.
Kiracı ev sahibinin yada onun belirlediği üçüncü kişinin evi gezip görmesine izin vermekle yükümlü bulunuyor. Ancak yasa kiracıyı da koruyucu hükümler içeriyor. Ev sahibi, evin ne zaman gezilip görüleceğini uygun bir süre önce kiracıya bildirmek veya kiracıdan randevu almak zorunda. Eğer kiracı evi göstermezse taraflar için Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava yolu açılıyor.
Kiracı Evi Görmek İsteyenlere Gezdirmek Zorunda
Uygulamada özellikle konut kiralarında; ev sahiplerinin evin potansiyel müşterilere gezdirilip gösterilmesi isteğinin ardından taraflar arasında uyuşmazlıklar yaşandığı görülüyor.
Borçlar kanununa göre; “Kiracı, bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu olduğu ölçüde, kiraya verenin ve onun belirlediği üçüncü kişinin kiralananı gezip görmesine izin vermekle yükümlüdür. “
Ev Sahibi Evde Arıza Çıktı İse De İzin İsteyebilir
Ev sahibi, bazı ‘istisnai’ durumlarda evi ziyaret etmek isteyebilir. Bu durumlar şöyle: Evin yeni bir kiracıya veya satılmak istenen birisine gösterilmesi için, Ev sınırları içerisinde bulunan sayaçların incelenmesi için, Evde herhangi bir tadilat gereksinimi ya da arıza çıktıysa bu hususu incelemek için izin verilmelidir.
Ev sahipleri, hangi sebeple olursa olsun kiracı evde yokken anahtarla veya çilingirle eve giremez. Girerse, konut dokunulmazlığını ihlal etmiş olur. Kiracının hukuki süreç başlatması halinde ev sahibine hapis cezası verilebilir. Daha önce bir ev sahibine bu nedenle 10 ay hapis cezası verildi.
Kiracının Huzurunu Kaçırmak Yasal Olarak Suç
Son dönemde birçok kiracı, ev sahiplerinin arama ve mesajlarından bunalmış durumda. Üçüncü kişilere, akrabalara, eşe dosta kiracısının numarasını verip aratan ev sahipleri bulunuyor. Arama ve mesajların sıklığı, huzur kaçıracak seviyeye geldiyse kiracı savcılığa şikayette bulunabilir. Türk Ceza Kanunu’nun 123’üncü maddesi, “Sırf huzur ve sükûnunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir” diyor.
Kiraci Ev Sahibine Kızıp Eve Zarar Verirse
Son aylarda kira artışını yüksek bulup evi ateşe verme, evin duvarlarını ve camlarını kırma olayları da görüldü. Kiracı, kiraladığı evi sözleşmeye uygun olarak özenle kullanmak zorunda. Kiracının bu yükümlülüğüne aykırı davranması durumunda ev sahibi, en az 30 gün süre vererek, aykırılığın giderilmesi, aksi takdirde sözleşmeyi feshedeceği konusunda yazılı bir ihtarda bulunur.
Kiracının evine kasten ağır bir zarar vermesi, kiracıya verilecek sürenin yararsız olacağının anlaşılması veya kiracının bu davranışlarının komşular için çekilmez hale gelmesi halinde ev sahibi yazılı bir bildirimle sözleşmeyi hemen feshedebilir. Kiracının evi tahliyle etmesinden sonra zararların tespitinin yapılması için Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurulup tazminat istenebilir.
Kiracı Evi Göstermiyorsa Ne Yapılır?
Kiracı evi gezdirmiyorsa kiracının evi gösterme ve gezdirmesine izin için evin bulunduğu bölgenin Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açılır.
Kiracının Evi Göstermemesi Tahliye Sebebi Mi?
Ev sahibinin satışa çıkarttığı evi potansiel alıcılara göstermekten kaçınıp zorluk çıkartan kiracılara tahliye davası açması genel olarak hem hak hem de zaman kaybına neden olabilmektedir.
Ev Sahibi Kiracı Varken Evin Fotoğrafını Çekebilir Mi?
Kiracı, kiralananı satın almak ya da kendisi çıktıktan sonra kiralamak isteyenlerin görmesine ve gezmesine izin vermekle yükümlüdür. Ev sahibi isterse fotoğraf çekimi de yapabilir. Ancak bu yapılırken kiracıya en uygun zaman seçilmelidir.