Tapu, bir gayrimenkulün sahiplik durumunu ve mülkiyet haklarını kanıtlayan resmi bir belgedir. Tapu, bir gayrimenkulün sahibinin kim olduğunu ve bu sahibin haklarını korur. Arsa payı ise, bir bina veya yapı üzerindeki paylara bölünmüş arazi miktarını ifade eder.
Bir apartman, site veya benzeri bir yapıda, arsa sahipleri arasında arsa payları belirlenir. Arsa payı, paydaşların mülkiyet haklarını ve ortak alanlardan yararlanma oranlarını gösterir. Arsa payları genellikle kat mülkiyeti kanunu kapsamında düzenlenir.
Arsa payı, tapuda yer alan bir gayrimenkulün sahiplik durumunu değil, o gayrimenkul üzerindeki mülkiyetin nasıl paylaşıldığını gösteren bir kavramdır. Arsa payı, yapı üzerindeki kat sayısı, bağımsız bölümün büyüklüğü, kullanım amacı ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir.
Arsa payı, bir kişinin kat mülkiyetine sahip olduğu bir yapıda, toplam arazi üzerindeki sahip olduğu payı ifade eder. Örneğin, bir apartman dairesine sahip olan bir kişi, toplam araziye göre belirlenen arsa payına sahiptir ve bu pay, tapu kayıtlarında belirtilir. Arsa payı, o kişinin ortak alanlardan yararlanma hakkını ve karar alma süreçlerine katılma hakkını da temsil eder.
Arsa payı, kat mülkiyetine dayalı yapılar için önemli bir kavramdır ve paydaşların haklarını korumak amacıyla düzenlemelerle belirlenir. Arsa payları, bina yönetimi ve yönetim planı gibi belgelerde ayrıntılı olarak tanımlanır.
Arsa payı, kat mülkiyeti varsa, bağımsız bölümlerin ortak mülkiyet payıdır. Bağımsız bölümlerin binanın tamımına kıyasla olan değerlerine göre tahsis edilir.
Arsa tapusu payının hesaplaması oldukça kolaydır. Bu hesabı bilerek suistimallerin önüne de geçilebilir.
Tapuda arsa payları, yasalarda belirtildiği gibi dağıtılmalıdır. Arsa payı ve kat mülkiyeti birbirinden bağımsız olarak devredilemez. Yine aynı şekilde, birbirinden ayrılamaz.
Bir binada bulunan her bağımsız bölüme arsadaki payına göre değer verilmelidir. Belediyeler ve tapu daireleri bu konuda gerekli ilgiyi göstermemektedir. Bu sebeple de kooperatifler ve müteahhitler arsa paylarını rastgele, doğru olmayan oranlarla dağıtabiliyor.
Tapuda Arsa Payı Hesaplama
Kendi arsa payınızı hesaplamak da zor değildir. Arsa payı, tapu senedi üzerinde belirtilen ana yapının metrekaresinin, yine tapuda belirtilen söz konusu bağımsız bölüme ait arsa payına oranı ile hesaplanır.
Sahip olduğunuz taşınmazın arsa payını tapu dairesinden de isteyebilirsiniz. Eğer kanunlara uygun bir şekilde dağıtım yapılmamışsa daire sahibi mahkemeye başvurarak arsa paylarının yeniden gözden geçirilmesi istenebilir.
Keşif ve bilirkişi raporu sonucu hata olduğu ortaya çıkarsa arsa payları tekrar incelenerek düzeltilir. Düzeltilmiş haliyle tapuya tescili yapılır.